انواع کوتینگ ورق گالوانیزه و روش‌های آن

صنعت ساختمان‌سازی امروزی، در همه جا، زیبایی را با خود به ارمغان آورده است. در ساختمان‌های این روزگار، نما، سقف و حیاط‌ها با تدابیر نوینی شکل گرفته‌اند. استفاده از انواع ورق گالوانیزه و ورق رنگی به دلیل مقاومت بالا و زیبایی، یکی از عوامل موثر در تغییر ساختمان‌ها به شمار می‌آیند. اما برای استاندارد بودن انواع ورق فولادی، نیاز به افزودن پوشش مناسب به ورق است و این پوشش، کوتینگ نام دارد. اگر مایلید با کوتینگ ورق گالوانیزه و روش‌های مختلف آن بیشتر آشنا شوید، با ما همراه شوید.

کوتینگ فلزات چیست؟

کوتینگ، در اصطلاح به میزان پوشش فلز «روی» دو سطح بالا و پایین ورق گالوانیزه گفته می‌شود که واحد آن گرم بر متر مربع است. کوتینگ‌های موجود شامل 100، 120، 180، 220 و 275 می‌شوند. ورق‌های چینی دارای کوتینگ 100 الی 120 و ورق‌های کره‌ای، ژاپنی و هندی دارای کوتینگ 180 هستند. هر چه ضخامت پوشش ورق گالوانیزه بیش‌تر باشد، کوتینگ ورق نیز بیش‌تر خواهد بود.

کویل کوتینگ چیست؟

پیش از به کار بردن فلز در صنایع مختلف، لازم است طی فرآیند‌هایی، آن را آماده نمایند. کویل کوتینگ (Coil Coating) فرایندی کاملاً خودکار و پیوسته برای پوشش دادن و رنگ آمیزی فلزات است.

کویل کوتینگ دارای مراحلی است که فلز با گذر از آن‌ها، آماده ورود به بازار مصرف می‌شود. در این فرآیند، ابتدا دو سطح فلز تمیز و با یک رنگ پرایمر پوشانده می‌شوند. از آن جا که سطح ورق گالوانیزه صیقلی است، بدون انجام کوتینگ نمی‌توان بیش‌تر ورق‌های گالوانیزه را به رنگ دلخواه در‌آورد. به همین ترتیب با انجام فرایند کوتینگ می‌توان با رنگ، سطوح ورق گالوانیزه را پوشاند.

بیشتر بدانید: ورق گالوانیزه چیست؟

3 مرحله فرآیند کوتینگ ورق گالوانیزه

به دلیل صیقلی بودن سطح ورق، نمی‌توان مستقیماً آن را رنگ کرد. در حقیقت وجود فلز روی، مانع از چسبیدن رنگ به سطح ورق گالوانیزه می‌شود. از این رو، قبل از رنگ کردن باید سطح فلز را با انجام فرآیند کویل کوتینگ، آماده رنگ‌پذیری کرد. مراحل کویل کوتینگ عبارتند از:

1. تمیز کردن سطوح بالا و پایین ورق

اولین مرحله کوتینگ ورق گالوانیزه با تمیز کردن دو سطح بالا و پایین فلز شروع می‌شود. ورق باید از هر گونه مواد اضافی و چربی پاک شود. از این رو با به‌کارگیری سمباده، سطحی یک دست به وجود می‌آید. برای شستشوی ورق می‌توان از آب گرم و صابون استفاده کرد. پس از شستشو، برای خشک کردن ورق از پارچه استفاده می‌شود.

2. تمیز کردن با عملیات شیمیایی

در این مرحله، ورق گالوانیزه اسید‌شویی می‌شود. مایعی که برای شستشو انتخاب می‌شود دارای خاصیت اسیدی ضعیف است. معمولاً سرکه سفید برای شستشوی شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین ترتیب به مدت دو ساعت، ورق را در سرکه می‌خوابانند تا چسبندگی سطح ورق کمی بیش‌تر شود و سر نخورد. در نهایت پس از دو ساعت ورق را خشک می‌کنند.

3. پرایمر کاری

در این مرحله، از یک پیش رنگ یا پرایمر پایه لاتکس روی ورق استفاده می‌شود. پس از خشک شدن پرایمر، ورق آماده رنگ‌کاری خواهد شد. لازم به ذکر است که پرایمر استفاده شده باید بر پایه آب باشد. از به‌کارگیری پرایمر‌های بر پایه روغن به دلیل واکنش دادن با پوشش زینک، خودداری می‌شود.

پس از رنگ آمیزی با پرایمر، ورق به کوره منتقل می‌شود تا پرایمر پخته و آماده شود. پوشش‌دهی در کوره از 15 الی60 ثانیه زمان را به خود اختصاص می‌دهد. پس از خروج از کوره از طریق آب سرد یا هوا، ورق‌ها سرد می‌شوند. اکنون می‌توان با قلمو، اسپری یا فرچه اقدام به رنگ‌آمیزی ورق گالوانیزه نمود.

روش های مختلف کوتینگ ورق گالوانیزه

با روش‌های مختلف کوتینگ ورق گالوانیزه، انواع ورق‌های زیر حاصل می‌شوند؛ پوشش روی در این ورق‌ها برای کاربرد‌های متفاوت، به میزان مختلفی در نظر گرفته می‌شود:

• ورق گالوانیزه (GI) با پوشش روی با حداکثر 0.2 درصد آلومینیوم آزاد: کاربردهای عمومی و صنعتی دارد و در ورق خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• ورق گالوانیل (GA) با پوشش روی با حداکثر 0.14 درصد آلومینیوم آزاد: عملیات حرارتی ورق گالوانیزه در کوره‌ای با دمای 530 الی 570 درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود و در مواردی که جوش‌پذیری و رنگ‌پذیری سطحی پوشش اهمیت بیش‌تری دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ورق حتماً باید رنگ شود.
• ورق گالوالوم (GL) با پوشش 55 درصد آلومینیوم، 5/43 درصد روی و 5/1 درصد سیلیسیوم
• ورق گالغان (GF) با پوشش روی همراه با 5 درصد آلومینیوم
• Super Dyma پوشش تجاری روی با حدود 5/1 درصد منیزیم: توسط ژاپنی‎‌ها توسعه داده شده است.
• Pomace پوشش تجاری روی با حدود 5/1 درصد منیزیم: توسط کره‌ای ها توسعه داده شده است.
• Ni Zn پوشش روی و نیکل: توسط الکترولیز و الکتروپلیتینگ اعمال می‌شود و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد.

خط تولید کویل کوتینگ

یک خط تولید برای رنگ کردن ورق گالوانیزه به روش کویل کوتینگ از مراحلی تشکیل می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:

• باز کردن فلز، از حالت رول
• تمیز کردن ورق (تمیز کردن هر دو سطح بالا و پایین ورق)
• برس‌کاری و سمباده زنی (چربی زدایی و …)
• عملیات شیمیایی
• خشک کردن ورق
• استفاده از پرایمر (روی هر دو سطح بالا و پایین فلز)
• عملیات حرارتی (پختن فلز در کوره)
• سرد کردن ورق (با آب سرد یا هوا)
• زدن رنگ اصلی رویه
• عملیات دوم حرارتی
• سرد کردن تا دمای معمولی
• رول کردن دوباره ورق

کاربرد کوتینگ در ورق گالوانیزه

ورق گالوانیزه یکی از پر‌کاربردترین فلزات در بیش‌تر صنایع است. در اکثر مواقع، این ورق‌ها به صورت رنگی در بازار به فروش می‌رسند. یکنواختی پوشش آن برای خریداران از اهمیت بالایی برخوردار است. این ورق‌ها برای ساخت درب، پنجره، سقف عرشه فولادی، سقف کاذب، شیت و انواع برشکاری استفاده می‌شوند.

• پوشش‌های گالوانیزه یکنواخت از نظر هزینه، مقرون به صرفه هستند.
• این پوشش‌ها عمر مفید و طولانی‌تری نسبت به سایر پوشش‌ها دارند.
• خسارات ناشی از حمل‌و‌نقل با وجود چنین پوشش‌هایی به حداقل می‌رسد.
• با این نوع پوشش، حتی قسمت‌های کوچک فولاد هم از خراشیدگی محافظت می‌شوند.

انواع پوشش گالوانیزه از نظر کیفیت

در تمامی صنایع، از فلزات با پوشش گالوانیزه استفاده می‌شود. به طور کلی می‌توان انواع پوشش گالوانیزه را به دو دسته گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد تقسیم نمود؛ اما از نظر کیفیت انواع پوشش‌‌های گالوانیزه گرم طبق استاندارد ملی ایران به صورت زیر است:

کیفیت 1: ورق گالوانیزه با کیفیت معمولی

این نوع ورق برای مصارف معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دو صورت رول و شیت در بازار موجود است. ورق کیفیت 1 در ضخامت 0.25 الی 5 میلی‌متر تولید می‌شود و برای خم‌کاری و شکل‌دهی‌های ساده، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کیفیت 2: ورق گالوانیزه با کیفیت متوسط

این نوع ورق برای اتصال قطعات مورد استفاده قرار می‌گیرد و در ضخامت 0.25 الی 5 میلی‌متر و عرض 600 میلی‌متر قابل تولید است. این نوع ورق به دو صورت رول و شیت به بازار ارائه می‌شوند. قابل ذکر است که جرم پوشش در این نوع ورق نباید از 350 بیش‌تر شود.

کیفیت 3، 4، 5 و 6: ورق گالوانیزه با کیفیت کششی

ضخامت این ورق از 0.4 الی 5 میلی‌متر و عرض آن حداقل،  600 میلی‌متر است. کیفیت 3 برای کشش معمولی، کیفیت 4 و 5 برای کشش عمیق و کیفیت 6 برای کشش فوق عمیق کاربرد دارند.

انواع کوتینگ در ورق گالوانیزه گرم (انواع پوشش از نظر ظاهری)

از نظر پوشش ظاهری، انواع کوتینگ در ورق گالوانیزه گرم، چهار دسته هستند که در ادامه به بررسی انواع آن از نظر شکل ظاهری می‌ پردازیم:

• پوشش پولکی شکل گل‌دار

این نوع پوشش، هنگام انجماد معمولی به دلیل رشد نامحدود بلور‌های فلزی به وجود می‌آید و دارای جلای فلزی  و صیقلی است.

• پوشش پولکی شکل گل ریز

این پوشش با شناسه کوتینگ 200، 275 و 300 شناخته شده و اغلب در نما استفاده می‌شود. این نوع پوشش دارای یکنواختی در همه‌ی نقاط نیست و در ضخامت 0.5 الی 3 میلی‌متر تولید می‌شود.

• پوشش با آلیاژ روی- آهن

این پوشش دارای ظاهری کدر و مات است و از آن می‌توان بدون عملیات آماده سازی برای رنگ زدن استفاده کرد.

• پوشش متفاوت در دو طرف ورق (پوشش با جرم مختلف در دو رویه ورق)

این نوع پوشش گالوانیزه گرم، پوششی است که در یک طرف ورق، جرم بیش‌تر و درطرف دیگر آن، جرم کم‌تری وجود دارد.

درصد و جرم پوشش روی در ورق گالوانیزه

اصطلاح «جرم پوشش» به معنای مقدار کل فلز روی در دو طرف ورق بر حسب گرم بر متر مربع است. جرم پوشش را با شناسه‌های عددی نمایش می‌دهند که عبارتند از:

• شناسه گذاری برای پوشش روی: 001، 100، 180، 200، 275، 350، 450، 600 و 700
• شناسه گذاری برای پوشش آلیاژی روی- آهن: 001، 100 و 180

کلام آخر

در بررسی کوتینگ ورق گالوانیزه، متوجه می‌شویم که نکات بسیار زیادی را باید در خرید ورق گالوانیزه مد نظر داشته باشیم. نوع ورق، نحوه انجام فرآیند‌های تولید آن و فرمینگ ورق گالوانیزه از حساسیت  بسیاری برخوردار است. از این رو توصیه می‌شود درخرید ورق گالوانیزه، مشورت با متخصصین گروه فولادیار کوروش را در اولویت قرار دهید.

شرکت تولیدی و صنعتی فولادیار کورش در زمینه تولید مصنوعات فلزی از ورق‌های رنگی، ورق گالوانیزه و ورق سرد با ظرفیت 120000 تن انواع فرمینگ و 47000 تن برش‌های طولی و عرضی در سال، یکی از توانمند‌ترین برند‌های ایرانی در صنعت است. برای مشورت و خرید حرفه‌ای کافی است با ما تماس بگیرید.