ورق گالوانیزه چیست؟

زمانی که صحبت از مصالح و متریال مقاوم می‌شود، آهن و فولاد به عنوان دو گزینه مقاوم مطرح می‌شوند اما شاید جالب باشد که بدانید این مصالح با وجود سختی بالایی که دارند، در حالت طبیعی اصلا مقاوم نیستند. ورق‌های آهنی یا فولادی علی‌رغم جنس سخت و محکم به شدت نسبت به اکسایش و واکنش با اکسیژن آسیب‌پذیر هستند و در اثر رطوبت دچار خرابی و خوردگی می‌شوند.

با این حال مصالح فولادی بسیار کاربردی هستند و در موارد مختلفی استفاده می‌شوند، بنابراین باید به شکلی مقاوم‌ شوند تا امکان استفاده از آن‌ها وجود داشته باشد. یکی از روش‌هایی که برای مقاوم کردن آهن و فولاد استفاده می‌شود، گالوانیزاسیون است.

ورق‌های آهنی یا فولادی گالوانیزه شده که به اختصار ورق گالوانیزه نامیده می‌شوند، مقاومت فوق‌العاده بالایی دارند، به همین دلیل در بسیاری از صنایع از آن‌ها استفاده می‌شود. در ادامه به این سوال پاسخ می دهیم که ورق گالوانیزه چیست و با مشخصات و کاربرد این ورق ها آشنا خواهیم شد.

پیشنهاد به مطالعه بیشتر: بهترین ورق گالوانیزه ایران

ورق فولادی گالوانیزه چیست؟

ورق‌های گالوانیزه از انواع ورق‌های فولادی هستند که با موادی مخصوص از جنس فلز روی، پوشش داده می‌شوند و مقاوم‌سازی می‌شوند. فرآیند پوشش دادن ورق ‌های فولادی یا آهنی که در اصطلاح گالوانیزاسیون نام دارند، باعث مقاوم‌ شدن ورق فولادی می‌شود.

فلز روی نسبت به زنگ زدگی مقاوم است و ورق فولادی را نسبت به خوردگی نیز مقاوم می‌کند. همین ویژگی‌ باعث می‌شود که ورق گالوانیزه یکی از بهترین و مقاوم‌ترین انواع ورق‌ها در بازار باشد و به دلیل مقاومت و استحکام بالا، کاربرد و استفاده از آن در صنایع نیز بسیار بالا و متنوع باشد. از ورق‌های گالوانیزه در بیشتر صنایع استفاده می‌شود و کاربرد آن‌ها از نظر هزینه‌ها نیز کمک زیادی به صنایع می‌کند.

مشخصات ورق گالوانیزه

ورق‌های گالوانیزه تشکیل شده از ورق‌های آهنی یا فولادی هستند. بسته به اینکه ورق پایه‌ای که گالوانیزه از آن تولید می‌شود چه چیزی باشد، مشخصات و ویژگی‌های منحصر به فرد خود را خواهد داشت.

مشخصات ورق‌های گالوانیزه شامل ابعاد و ضخامت ورق‌ها، علاوه بر آهنی یا فولادی بودن به نحوه تولید ورق یعنی رول یا شیت بودن آن‌ها نیز بستگی دارد. معمولا ضخامت ورق‌های گالوانیزه که به صورت رول تولید و عرضه می‌شوند، بین 0.16 تا 6 میلی‌متر و عرض آن‌ها 100 تا 125 سانتی‌متر است. همچنین عموما وزن رول های ورق گالوانیزه بین 5 تا 7 تن می باشد.

ورق‌های گالوانیزه شیت یا فابریک معمولا با ضخامت های 0.18، 0.4، 0.9، 2 و 6 و ابعاد 1000*2000 و 1250*2500 میلی‌متر تولید و به بازار عرضه می‌شوند. معمولا وزن شیت / بندل ورق گالوانیزه معادل 3.5 تن است.

نحوه تولید ورق گالوانیزه

فرآیند تولید ورق‌ گالوانیزه یا گالوانیزاسیون، به شکل‌های مختلفی انجام می‌شود. همان‌طور که گفته شد طی این فرآیند یک پوشش محافظ از جنس فلز روی سطح ورق فولادی را می‌پوشاند و از این طریق باعث مقاوم‌تر شدن این ورق‌ها نسبت به خوردگی و زنگ‌زدگی می‌شود.

بسته به اینکه ورق گالوانیزه با چه هدف و به منظور چه کاربردی تولید می‌شود، ممکن است پوشش تنها در یک یا دو طرف ورق انجام شود. این لایه پوشش روی، با آهن موجود در ترکیب ورق فولادی واکنش می‌دهد و یک لایه سطحی Fe-Zn که نوعی آلیاژ است، تشکیل می‌دهد.

این لایه نخستین لایه محافظ بر روی سطح ورق فولادی پیش از تشکیل اکسیدهای روی است که با توجه به مقادیر مختلفی از روی، سختی‌های متفاوتی را داراست. فرآیند گالوانیزاسیون که باعث محافظت ورق فولادی در برابر خوردگی، دوام آوردن ورق در شرایط سختی و نسبت به فشار و ضربه، مقاوم‌پذیری آن نسبت به حرارت و رطوبت، افزایش طول عمر ورق، تطبیق‌پذیری و پایداری ورق می‌شود، به دو شیوه سرد و گرم انجام می‌شود که عبارتند از:

• گالوانیزه گرم

گالوانیزه گرم با غوطه‌وری ورق‌های فولادی در حمامی از روی مذاب انجام می‌شود. پس از اینکه ورق از حمام روی خارج شد، سرد شده و مجددا در روی قرار می‌گیرد. پس از انجام چند مرحله‌ای این کار، ورق وارد غلطک‌ها می‌شود تا شکل گرفته و به صورت رول یا شیت آماده عرضه در بازار می‌شود.

این شیوه گالوانیزاسیون پیچیده و زمان‌بر اما بسیار نتیجه‌بخش است و ورق‌هایی که بر پایه آن مقاوم می‌شوند، از طول عمر بسیار بالایی برخوردار هستند.

پیشنهاد به مطالعه بیشتر: ورق گرم چیست و چه کاربردی دارد؟

• گالوانیزه سرد

روش دیگر تولید ورق گالوانیزه، انجام این کار به شکل سرد است که در آن یک لایه غنی از روی مانند رنگ آمیزی روی سطح ورق فولادی کشیده می‌شود. گالوانیزه سرد دیگر روش پوشش دادن ورق‌های فولادی یا آهنی است.

با این حال گالوانیزه سرد بسیار ساده‌تر و سریع‌تر از گالوانیزه گرم انجام می‌شود و این موضوع یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از این شیوه گالوانیزاسیون است. در فرآیند تولید ورق‌های گالوانیزه به یک موضوع مهم یعنی کوتینگ ورق گالوانیزه توجه می‌شود. کوتینگ به معنی ضخامت یکسان پوشش روی در دو طرف ورق فلزی است. 

پیشنهاد به مطالعه بیشتر: ورق سرد چیست و چه کاربردی دارد؟

ورق گالوانیزه چند نوع دارد؟

ورق‌های گالوانیزه دارای انواع مختلفی هستند و از نظر ضخامت، شکل و نحوه آماده‌سازی جهت عرضه، تفاوت دارند. انواع ورق‌ گالوانیزه را معمولا بر اساس فرمینگ آن‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌کنند. فرمینگ ورق گالوانیزه عملیاتی است که در تولید این ورق‌ها انجام شده و موجب شکل‌پذیری آن‌ها می‌شود تا برای استفاده در صنایع گوناگون آماده می‌شوند.

این عملیات با استفاده از دستگاه مخصوصی به همین نام انجام می‌شود. ورق‌های گالوانیزه پس از قرار گرفتن در دستگاه فرمینگ به شکل‌های مختلف درآمده، قالب گرفته و برای مصرف آماده می‌شوند و بر اساس فرمینگ دارای انواع زیر هستند:

• ورق شیروانی: ورق‌های شیروانی عمدتا برای ساخت سقف مورد استفاده قرار می‌گیرند و طرح‌های گوناگون سینوسی، کرکره‌ای، شادولاین، ذوزنقه‌ای و … دارند.
• تیپ پالرمو: این نوع از ورق‌ گالوانیزه که با نام فرم سفال هم شناخته می‌شود، تنها روی ورق‌هایی با ضخامت 0.5 میلی‌متر قابل اجرا هستند.

این ورق‌ها بر اساس ابعاد، نحوه عرضه یعنی رول یا شیت بودن، ضخامت و … نیز به دسته‌بندی‌ها و انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.

کاربرد ورق گالوانیزه چیست؟

به دلیل مقاومت بالا، شکل‌پذیری و مزایای مختلف دیگری که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد، ورق‌های گالوانیزه کاربردهای زیادی دارند. این ورق‌ها را به عنوان پرکاربردترین متریال و مصالح صنعتی نیز می‌شناسند که با استفاده از آن‌ها می‌توان سازه‌های مختلفی را احداث کرد. از جمله کاربردهای رایج و شناخته شده ورق‌های گالوانیزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ساخت قطعات و بدنه خودرو

این ورق‌ها در صنعت خودروسازی به منظور ساخت قطعات و بدنه خودروها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• تولید لوازم خانگی

در صنایع و کارخانجات تولید لوازم خانگی از نوع کم قطر این ورق‌ها برای تولید لوازمی مانند لباسشویی یا وسایل سرمایشی و گرمایشی مانند بدنه کولر و بخاری استفاده می‌شود.

• تولید سینی کابل

از این ورق‌ها در صنایعی مانند تولید سینی کابل برق نیز استفاده می‌شود.

• ساخت قطعات کامپیوتری

برخی از قطعات رایانه که باید نسبت به ضربه و حرارت ناشی از عملکرد داخلی رایانه‌ها مقاوم باشند نیز با ورق گالوانیزه ساخته می‌شوند.

• صنعت ساختمان سازی

از ورق‌های گالوانیزه به طور گسترده در صنایع ساختمان‌سازی نیز استفاده می‌شود. در ساختمان‌سازی این ورق‌ها برای مقاوم‌سازی دیوارها، کف و ساخت سقف خانه‌ها به خصوص سقف شیروانی و سقف عرشه کاربرد دارند. 

موارد استفاده از انواع ورق گالوانیزه

ویژگی‌های منحصر به فرد ورق‌های گالوانیزه باعث می‌شود که موارد استفاده از این ورق‌ها متعدد و گوناگون باشد. همان‌طور که بالاتر به آن اشاره کردیم از این ورق‌ها در صنایع مختلفی استفاده می‌شود. در بعضی صنایع مانند راه‌آهن، اتومبیل‌سازی، کشاورزی و …. ورق گالوانیزه به عنوان متریال اصلی و ماده اولیه تولید محصولات و در بعضی صنایع مانند ساختمان‌سازی، ایجاد لایه‌های مقاوم و … از ورق گالوانیزه به عنوان متریال کمکی برای مقاوم‌سازی سازه یا محصول اصلی استفاده می‌شود.

به هر حال این ورق‌ها بیشتر به دلیل نقش مقاومتی خود کاربرد دارند و در صنایعی که استفاده می‌شوند هم با نگاهی به همین هدف ورق مناسب گالوانیزه انتخاب می‌شود. البته موارد استفاده از این ورق بسته به نوع و نحوه عرضه آن‌ها نیز متفاوت است. طبیعتا کاربرد ورق ذوزنقه‌ای هرگز با ورق شیروانی یکسان و مشابه نیست و هر کدام به منظوری خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فواید استفاده از ورق گالوانیزه

استفاده از ورق‌های گالوانیزه به دلیل مقاومت‌ آن‌ها توصیه می‌شود اما مقاومت تنها مزیت استفاده از این ورق‌ها نیست. مانند دیگر انواع متریال و محصولات، مزایا و معایب ورق گالوانیزه نیز متفاوت است. با توجه به اینکه آشنایی با مزایا و معایب یک محصول تاثیر زیادی در انتخاب، خرید و استفاده از آن توسط مشتریان دارد، در ادامه به بررسی مزایا و معایب این ورق‌ها می‌پردازیم.

مزایای استفاده از گالوانیزه

استفاده از ورق‌های گالوانیزه مزایای زیادی دارد که تا اینجا به یکی از مهم‌ترین موارد یعنی مقاومت آن‌ها اشاره شد. از دیگر مزایای استفاده این ورق‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در میان انواع روش‌هایی که برای افزایش خوردگی ورق‌های فولادی و آهنی استفاده می‌شود، روش گالوانیزاسیون از قیمت مناسب‌تری برخوردار است.
• علاوه بر فرآیند استفاده و تولید، تعمیر و نگهداری از ورق‌های گالوانیزه نیز نسبت به دیگر ورق‌ها ساده‌تر و کم هزینه‌تر است.
• ورق‌های گالوانیزه علاوه بر مقاومت نسبت به رطوبت هم عایق بسیار خوبی هستند و به عنوان متریالی خوب برای محافظت در مناطق مرطوب محسوب می‌شوند.
• دوام و طول عمر ورق گالوانیزه بسیار زیاد است و این مزیت باعث می‌شود که بعد از خرید و استفاده از آن، سازه عمر طولانی‌تری داشته باشد.
• فرمینگ ورق گالوانیزه و شکل‌پذیری آن نسبت به دیگر متریال ساده‌تر انجام می‌شود.
• فرآیند گالوانیزاسیون یا مقاوم‌سازی ورق‌ها به شیوه گالوانیزه، در مدت زمان کوتاه هم قابل اجراست.
• ورق‌های گالوانیزه از نظر ظاهری زیباتر هستند.
• ورق‌های گالوانیزه قابلیت فرم‌دهی و شکل‌دهی دارند، به همین دلیل کاربرد آن‌ها نسبت به دیگر انواع ورق‌ها بیشتر است.
• این ورق‌ها را می‌توان به راحتی و با سرعت در هر مکانی که نیاز است، نصب کرد.
• این ورق‌ها به سادگی تمیز می‌شوند و در سازه‌هایی که گالوانیزه استفاده می‌شود، دغدغه‌ای بابت این موضوع وجود ندارد.

معایب ورق گالوانیزه

علاوه بر مزایایی که برای ورق‌های گالوانیزه گفتیم، باید بدانید که این ورق‌ها هم مانند دیگر محصولات فولادی معایبی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به عدم امکان انجام جوشکاری روی آنها اشاره کرد.

در فرآیند جوشکاری گازهایی تشکیل می‌شوند که ترکیب آن‌ها با عناصر به کار رفته در ورق گالوانیزه، گازهایی خطرناک و سمی تولید می‌کند. به جز این مورد، ایراد یا مشکل دیگری متوجه استفاده از این ورق‌ها نیست و در صورتی که برای کسب و کار خود نیاز به استفاده از این ورق‌ها دارید، شک نکنید که بهترین انتخاب را داشته‌اید.

البته در صورتی که قصد جوشکاری روی این ورق‌ها را داشته باشید هم این کار امکان‌پذیر است. تنها باید یک ماسک مخصوص استفاده کنید و دهان و بینی خود را بپوشانید تا گاز سمی متصاعد شده از ورق وارد سیستم تنفسی شما نشود.

نحوه تهیه ورق گالوانیزه باکیفیت

ورق‌های گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا، کاربرد زیادی هم دارند. همان‌طور که در این مطلب گفته شد ورق‌های گالوانیزه جزو پرفر‌وش‌ترین محصولات در بازار هستند که با قیمت‌های مختلف و توسط برندهای گوناگون تولید می‌شوند.

فولادیار کوروش یکی از بهترین عرضه کنندگان این محصول است که ورق‌های گالوانیزه را با بالاترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهد. جهت دریافت راهنمای خرید ورق گالوانیزه و تهیه بهترین نوع این محصول بر حسب نیاز خود می‌توانید با کارشناسان ما در تماس باشید.