ورق گرم چیست و چه کاربردی دارد؟

ورق نوردی چیست؟

ورق نورد گرم یا همان ورق گرم از جمله محصولات فولادی بسیار کاربردی در صنایع مختلف است که از کوره هایی با دمای بالا عبور داده شده و به روش نورد گرم آماده می شود. فرایند تولید این محصول در واقع نقطه مقابل تولید ورق سرد است و بسته به روش ساخت و مشخصات ظاهری، در موارد متنوعی به کار برده می شود.

فرایند تولید ورق گرم

به طور کلی این فرایند تولید را می توان در 5 مرحله خلاصه کرد:

1. ابتدا شمش های فولادی به صورت اسلب یا تختال به خط تولید نورد گرم وارد می شوند.
2. دمای کوره تا 900_1100˚C (بالاتر از دمای تبلور) افزایش یافته و گرما به صورت یکنواخت و طولانی به فولاد وارد می شود.
3. فلز منعطف و شکل پذیر را تا رسیدن به ضخامت مورد نظر، از غلتک های مختلف و به صورت مداوم عبور می دهند. در این مرحه غلتک ها به صورت رفت و برگشتی از روی ورق رد می شوند و ورق در جای خود ثابت است.
4. با رسیدن ورق فلزی به ضخامت مورد نظر، آن را سرد می کنند.
5. در پایان، از طریق سمباده زنی و یا شستشو با اسید، ورق را پرداخت می کنند.

لازم به ذکر است که در این فرایند به دلیل افزایش دما و خنک شدن ناگهانی فولاد، ظاهر آن نسبتا مات بوده و سطح آن بافتی خشن دارد. همچنین تماس آن با هوای محیط باعث تیره شدن سطح آن شده و به همین علت از این محصول با عنوان «ورق سیاه» نیز یاد می شود.

انواع ورق سیاه

ST52 و ST37 رایج ترین انواع این نوع ورق فولادی هستند، با این حال نمی توان آن را به همین دو محصول محدود کرد. HB و HC دو نمونه دیگر از انواع ورق سیاه هستند که در ادامه هر یک از آن ها به اختصار معرفی شده است:

ورق سیاه ST37

این ورق با استفاده از آلیاژهای کم کربن تولید می شود. همان طور که می دانید، هرچه درصد کربن موجود در ورق های فولادی کمتر باشد، قابلیت جوش پذیری و برخی دیگر از خواص مکانیکی آن بیشتر خواهد بود. با توجه به این نکته، ورق نورد گرم ST37 قابلیت جوش پذیری بیشتری دارد. در عوض، وزن آن نسبت به سایر ورقه های فولادی بیشتر است که از این نکته به عنوان یکی از معایب این نوع ورق یاد می شود. مجموعه این موارد موجب شده تا از آن بیشتر در ساخت سوله ها و صنعت ساختمان سازی و برج سازی استفاده شود.

ورق ST52

ورق ST52 درصد بیشتری از کربن را در خود جای داده است. از این رو قابلیت جوش پذیری کمتری داشته و در عوض، وزن آن نیز کمتر است. علاوه بر این، این ورق مقاومت و استحکام بیشتری در برابر فشارهای برشی و کششی از خود نشان داده است. خوب است بدانید که این آلیاژ دارای 0.2 درصد کربن، 55 درصد سیلیسیم و 6 درصد منگنز است. به کارگیری منگنز در آلیاژ این ورق، به آن قابلیت ارتجاعی و ضد خمش بخشیده و حتی تحمل آن را در برابر بار افزایش داده است. پتروشیمی، سدسازی و ساخت مخازن بیشترین بخش از موارد کاربرد این ورق را تشکیل می دهند.

ورق نورد گرم HB

سطح ورق HB ناهموار و فلس دار است. در دو اندازه مختلف با ضخامت حدود 4 میلی متر و عرض های 1200 و 1250 میلی متر تولید می شود. لازم به ذکر است که در برخی از موارد، سرد کردن این ورقه های فولادی باعث تغییر شکل آن شده و ظاهر مستطیل آن را به هم می ریزد.

ورق گرم HC

این نوع ورق با ابعاد مختلف در بازار موجود است؛ عرض آن در چهار گرید 300، 1350، 1400 و 1450 و  ضخامت های 5 و 6 میلی متر است.

مزایای استفاده از ورق سیاه

• مقاومت کششی بالا
• مقاومت ارتجاعی مناسب
• خواص مکانیکی بهبود یافته در ورق سیاه
• با قابلیت چکش خواری بالا
• مستحکم و با درجه سختی نسبتا بالا
• حذف تنش باقی مانده ناشی از انجام عملیات حرارتی طی فرایند تولید

کاربرد ورق گرم

این محصول به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم قابل استفاده است. ساخت مخازن، ساخت بدنه ماشین آلات، اتومبیل ها و کشتی ها از جمله موارد کاربرد مستقیم آن است. از طرف دیگر، این محصول را می توان به صورت غیرمستقیم در ساخت سایر مقاطع فولادی مانند انواع پروفیل های ساختمانی و صنعتی به کار برد.

برخی دیگر از موارد کاربرد ورق گرم به اختصار عبارت است از:

• به صورت مستقیم و غیرمستقیم در سازه های ساختمانی
• ساخت انواع تانکر کشتی و تانکرهای متحرک
• لوله های انتقال نفت و گاز
• به عنوان استحکام دهنده در برخی قطعات خودرو مثل محافظ شاسی
• ساخت انواع زیردریایی
• به عنوان ماده اولیه در اغلب پروفیل ها
• سایر مصارف سنگین و صنعتی

قیمت ورق گرم

ورق گرم در دو نوع معمولی و صنعتی تولید می شود که هر یک از آن ها ویژگی های مکانیکی و شیمیایی متفاوتی داشته و برای استفاده در موارد متفاوتی مناسب است. تولید این ورقه های فولادی نیازمند صرف هزینه نسبتا زیادی است؛ به همین دلیل اغلب تولید کنندگان ابعاد پرطرفدار را شناسایی کرده و اغلب این نمونه ها را تولید می کنند.

در صورتی که ابعاد مورد نظر شما برای استفاده در لیست ابعاد رایج ورق گرم نباشد، آن را به صورت سفارشی تولید می کنند. بدیهی است که قیمت ورق سیاه سفارشی با نمونه های از قبل ساخته شده متفاوت است.