ورق گرم چیست و چه کاربردی دارد؟

ورق گرم چیست؟

ورق گرم یا همان ورق سیاه از جمله محصولات فولادی بسیار کاربردی در صنایع مختلف است که از کوره‌هایی با دمای بالا عبور داده شده و به روش نورد گرم آماده می شود. فرایند تولید این محصول در واقع نقطه مقابل تولید ورق سرد است و بسته به روش ساخت و مشخصات ظاهری، در موارد متنوعی به کار برده می شود.

فرایند تولید ورق گرم

به طور کلی این فرایند تولید را می‌توان در 5 مرحله خلاصه کرد:

1. ابتدا شمش‌های فولادی به صورت اسلب یا تختال به خط تولید نورد گرم وارد می‌شوند.
2. دمای کوره تا 900_1100˚C (بالاتر از دمای تبلور) افزایش یافته و گرما به صورت یکنواخت و طولانی به فولاد وارد می‌شود.
3. فلز منعطف را تا رسیدن به ضخامت مورد نظر، از غلتک‌های مختلف به صورت مداوم عبور می‌دهند. در این مرحله غلتک‌ها به صورت رفت و برگشتی از روی ورق رد می‌شوند و ورق در جای خود ثابت است.
4. با رسیدن ورق فلزی به ضخامت مورد نظر، آن را سرد می‌کنند.
5. در پایان، از طریق سمباده زنی و یا شستشو با اسید، ورق را پرداخت می‌کنند.

لازم به ذکر است که در این فرایند به دلیل افزایش دما و خنک شدن ناگهانی فولاد، ظاهر آن نسبتا مات بوده و سطح آن بافتی خشن دارد. همچنین تماس با هوای محیط باعث تیره شدن سطح آن شده و به همین علت از این محصول به عنوان «ورق سیاه» نیز یاد می‌شود.

بیش‌تر بدانید: ورق سیاه چیست و چه کاربردهایی دارد؟

انواع ورق سیاه

ST52 و ST37 رایج‌ترین انواع این نوع ورق فولادی هستند، با این حال نمی‌توان آن را به همین دو محصول محدود کرد. HB و HC دو نمونه دیگر از انواع ورق سیاه هستند که در ادامه هر یک از آن‌ها به اختصار معرفی شده است:

ورق سیاه ST37

این ورق با استفاده از آلیاژهای کم کربن تولید می‌شود. همان‌طور که می‌‎دانید، هرچه درصد کربن موجود در ورق‌های فولادی کم‌تر باشد، قابلیت جوش‌پذیری و برخی دیگر از خواص مکانیکی آن بیش‌تر خواهد بود. با توجه به این نکته، ورق نورد گرم ST37 قابلیت جوش‌پذیری بیش‌تری دارد. در عوض، وزن آن نسبت به سایر ورق‌های فولادی بیش‌تر است که از این نکته به عنوان یکی از معایب این نوع ورق یاد می‌شود. مجموع این موارد موجب شده تا از آن بیش‌تر در ساخت سوله‌ها و صنعت ساختمان‌ و برج‌سازی استفاده شود.

ورق ST52

ورق ST52 درصد بیش‌تری از کربن را در خود جای داده است. از این رو قابلیت جوش‌پذیری کم‌تری داشته و در عوض، وزن آن نیز کم‌تر است. علاوه بر این، این ورق مقاومت و استحکام بیش‌تری در برابر فشارهای برشی و کششی از خود نشان داده است. خوب است بدانید که این آلیاژ دارای 0.2 درصد کربن، 55 درصد سیلیسیم و 6 درصد منگنز است. به کارگیری منگنز در آلیاژ این ورق، به آن قابلیت ارتجاعی و ضد خمش بخشیده و حتی تحمل آن را در برابر بار افزایش داده است. پتروشیمی، سدسازی و ساخت مخازن بیش‌ترین بخش از موارد کاربرد این ورق را تشکیل می‌دهند.

ورق نورد گرم HB

سطح ورق HB ناهموار و فلس‌دار است. در دو اندازه مختلف با ضخامت حدود 4 میلی‌متر و عرض‌های 1200 و 1250 میلی‌متر تولید می‌شود. لازم به ذکر است که در برخی از موارد، سرد کردن این ورق‌های فولادی باعث تغییر شکل و بهم ریختگی ظاهر مستطیل آن می‌شود.

ورق گرم HC

این نوع ورق با ابعاد مختلف در بازار موجود است؛ عرض آن در چهار گرید 300، 1350، 1400 و 1450 و  ضخامت‌های 5 و 6 میلی‌متر است.

مزایای استفاده از ورق سیاه

• مقاومت کششی بالا
• مقاومت ارتجاعی مناسب
• خواص مکانیکی بهبود یافته در ورق سیاه
• با قابلیت چکش‌خواری بالا
• مستحکم و با درجه سختی نسبتا بالا
• حذف تنش باقی مانده ناشی از انجام عملیات حرارتی طی فرایند تولید

کاربرد ورق گرم

این محصول به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم قابل استفاده است. ساخت مخازن، ساخت بدنه ماشین‌آلات، اتومبیل‌ها و کشتی‌ها از جمله موارد کاربرد مستقیم آن است. از طرف دیگر، این محصول را می‌توان به صورت غیرمستقیم در ساخت سایر مقاطع فولادی مانند انواع پروفیل های ساختمانی و صنعتی به کار برد.

برخی دیگر از موارد کاربرد ورق گرم به اختصار عبارت است از:

• به صورت مستقیم و غیرمستقیم در سازه‌های ساختمانی
• ساخت انواع تانکر کشتی و متحرک
• لوله‌های انتقال نفت و گاز
• به عنوان استحکام‌دهنده در برخی قطعات خودرو مثل محافظ شاسی
• ساخت انواع زیردریایی
• به عنوان ماده اولیه در تولید پروفیل‌
• سایر مصارف سنگین و صنعتی

قیمت ورق گرم

ورق گرم در دو نوع معمولی و صنعتی تولید می‌شود که هر یک از آن‌ها ویژگی‌های مکانیکی و شیمیایی متفاوتی داشته و برای استفاده در موارد متفاوتی مناسب است. تولید این ورق‌های فولادی نیاز به صرف هزینه نسبتا زیادی دارد؛ به همین دلیل اغلب تولیدکنندگان ابعاد پرطرفدار را شناسایی و تولید می‌کنند.

در صورتی که ابعاد مورد نظر شما برای استفاده در لیست ابعاد رایج ورق گرم نباشد، به صورت سفارشی تولید می‌شود. بدیهی است که قیمت ورق سیاه سفارشی با نمونه‌های از قبل ساخته شده متفاوت است.