آنچه در این مقاله میخوانید:
ورق گالوانیزه یکی از مواد ساختمانی و صنعتی محبوب است که همانند انواع ورق فولادی، کاربردهای گسترده‌ای دارد. در این مقاله به‌صورت جامع به بررسی معایب و مزایای ورق گالوانیزه خواهیم پرداخت اما قبل از بیان معایب ورق گالوانیزه، بهتر است ابتدا به این سوال پاسخ دهیم که «ورق گالوانیزه چیست و چه کاربردی دارد؟»
ورق گالوانیزه چیست و چه کاربرد‌هایی دارد؟
ورق گالوانیزه، نوعی ورق فولادی است که با پوششی از روی به وجود می‌آید. این نوع ورق به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از کاربردهای ورق گالوانیزه و صنایعی که از این محصول بهره می‌برند عبارتند از:
صنایع ساختمانی
ورق گالوانیزه در ساختمان‌ها برای سقف و دیوارهای بیرونی، سیستم‌های نمایشی، راه پله‌ها، پوشش‌های محوطه و سایر بخش‌ها کاربرد دارد. این ورق به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی، مقاومت مکانیکی و زیبایی بصری در صنعت ساختمان‌سازی بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد.
صنایع خودروسازی
ورق گالوانیزه در صنعت خودروسازی برای قطعات بدنه خودروها، درب‌ها، شاسی و قطعات دیگر استفاده می‌شود. این ورق به دلیل مقاومت در برابر خوردگی، سختی و استحکام بالا، مقاومت در برابر ضربه و خصوصیات ظاهری مناسب، جایگاه خوبی را در این صنعت، به خود اختصاص داده است.
صنایع بسته‌بندی
در صنایع بسته‌بندی برای تولید بشکه‌ها، قوطی‌ها، جعبه‌ها و سایر محصولات بسته‌بندی کاربرد دارد. این ورق به دلیل مقاومت در برابر رطوبت، ضد زنگ بودن و مانعی برای اکسیداسیون، برای حفاظت از محصولات مناسب است.
صنایع مرتبط با آب و هوا
ورق گالوانیزه در صنایع مرتبط با آب و هوا مانند صنایع آب و فاضلاب، سیستم‌های تهویه مطبوع و سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی استفاده می‌شود. این ورق به دلیل مقاومت در برابر رطوبت، زنگ زدگی و شرایط آب و هوایی نامساعد، برای استفاده در این صنایع بسیار مناسب خواهد بود.
صنایع برق و الکترونیک
ورق گالوانیزه در تولید قطعات برق و الکترونیک مانند صفحات کنترل، قطعات مغناطیسی، پوشش‌های الکترونیکی و قطعات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ورق به دلیل خواص الکترومغناطیسی خود، برای این صنایع بسیار کاربردی است.
به طور کلی، ورق گالوانیزه در صنایع متنوعی کاربرد دارد و به دلیل مزایایی نظیر مقاومت در برابر خوردگی، زنگ زدگی و استحکام مکانیکی بالا، جایگاه مهمی در بازار صنعتی را به خود اختصاص داده است.
انواع ورق گالوانیزه
ورق گالوانیزه، که به طور عمومی به عنوان ورق فولادی با پوشش روی شناخته می‌شود، در انواع مختلفی در بازار موجود است که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارد. در ادامه به برخی از انواع ورق گالوانیزه اشاره خواهیم کرد:
ورق گالوانیزه ساده
این نوع ورق گالوانیزه دارای پوشش روی گالوانیزه است و به عنوان یک ورق استاندارد در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله کاربردهای این نوع ورق می‌توان به ساختمان‌سازی، خودروسازی، بسته‌بندی و صنایع برق و الکترونیک اشاره کرد.
ورق گالوانیزه رنگی
ورق رنگی دارای پوشش رنگی بر سطح ورق گالوانیزه است که به ورق زیبایی و مقاومت در برابر خوردگی بیشتری را می‌بخشد. ورق گالوانیزه رنگی بیش‌تر در صنایع ساختمانی، تابلوسازی و بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ورق گالوانیزه سرد
ورق گالوانیزه خنک دارای پوشش روی گالوانیزه سرد است که به عنوان یک پوشش مقاوم در برابر حرارت و آتش مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع ورق در صنایع نفت و گاز، ساخت‌و‌ساز و تجهیزات آتش‌نشانی کاربرد دارد.
موارد ذکر شده فقط چند نوع از انواع ورق گالوانیزه است که در بازار موجود هستند. در واقع می‌توان این گونه بیان کرد که مزایای ورق گالوانیزه بسیار متعدد هستند و هر نوع ورق براساس ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود، قابل استفاده خواهد بود و باید با توجه به نیازهای موردی و محدودیت‌های محیطی، مناسب‌ترین نوع را انتخاب نمود.
مزایای ورق گالوانیزه
همان‌طور که اشاره کردیم ورق گالوانیزه نوعی ورق فولادی است که پوششی از روی (ZN) روی آن قرار می‌گیرد. بنابراین فرآیند کوتینگ ورق گالوانیزه و در نهایت فرمنیگ ورق گالوانیزه برای شکل دهی این محصول انجام می‌پذیرد. این نوع ورق به دلیل ویژگی‌های خاص خود، برای استفاده در صنایع مختلف، مزایایی دارد. در زیر به برخی از مزایای ورق گالوانیزه اشاره می‌کنیم:
مقاومت در برابر خوردگی
پوشش روی ورق فولادی، مانع از تماس مستقیم آهن با هوا و رطوبت می‌شود و در نتیجه از آن ناحیه، در برابر خوردگی و زنگ زدگی حفاظت می‌کند. علاوه بر این، پوشش روی با نفوذ در فولاد، همانند کاتد عمل کرده و از خوردگی یا ایجاد آسیب‌های محیطی در سطح فولاد جلوگیری می‌کند که این ویژگی موجب افزایش عمر مفید ورق گالوانیزه خواهد شد.
استحکام و سختی
ورق گالوانیزه به دلیل پوشش سطح ورق، استحکام و سختی بالایی دارد. این ویژگی موجب می‌شود که ورق گالوانیزه برای استفاده در برخی صنایع مانند ساختمان‌سازی و خودروسازی، بسیار مناسب باشد.
زیبایی و ظاهر آراسته
پوشش روی، ظاهری زیبا، مات و آراسته را به ورق گالوانیزه می‌بخشد. این ویژگی آن را برای استفاده در بسته‌بندی، تابلوسازی و صنایع دکوراسیونی مورد توجه قرار می‌دهد.
آب‌گریزی و ضد لکه بودن
پوشش روی گالوانیزه به ورق خاصیت ضد آب بودن و آب‌گریزی می‌بخشد و هم‌چنین، آن را در برابر لکه‌ها و آلودگی‌های سطحی مقاوم می‌نماید. از این رو به عنوان یکی از مزایای ورق گالوانیزه از آن یاد می‌شود.
قابلیت انعطاف‌پذیری
از دیگر مزایای ورق گالوانیزه، قابلیت انعطاف‌پذیری بالای آن است که می‌توان آن را به شکل‌ها و اندازه‌های مختلف تغییر داد. این ویژگی، ورق گالوانیزه را برای استفاده در تولید محصولاتی با اشکال متنوع و مختلف، مناسب می‌سازد.
به طور کلی، ورق گالوانیزه با ترکیبی از ویژگی‌ها مانند مقاومت در برابر خوردگی، استحکام، ظاهر زیبا و قابلیت انعطاف‌پذیری، به‌عنوان یک ماده محبوب در بسیاری از صنایع، مورد توجه قرار گرفته است.
هزینه مقرون به صرفه
هزینه لازم برای تهیه محصولات مختلف مولفه مهمی است که همواره باید مورد بررسی و توجه قرار بگیرد. ورق فولادی نیز از این قاعده مستثنی نیست و همه صنایع به دنبال تهیه محصولی باکیفیت با قیمت مناسب هستند. در مقایسه با سایر محصولات مقاوم در برابر خوردگی، فرایند گالوانیزه کردن با هزینه به مراتب کمتری انجام می‌شود و همین مسئله از دیگر مزایای ورق گالوانیزه به شمار می‌رود.
هزینه کمتر نگهداری
هزینه‌های ناشی از تهیه ورق فولادی تنها به خرید آن محدود نمی‌شود و در طول زمان استفاده نیز نیاز به رعایت اصولی برای نگهداری دارد که این امر می‌تواند هزینه‌هایی را به دنبال داشته باشد. خوب است بدانید که نگهداری از ورق گالوانیزه و تعمیرات آن در مقایسه با سایر ورق‌های ضدخوردگی به هزینه کمتری نیاز دارد. با توجه به این مسئله می‌توان گفت که از دیگر مزایای ورق گالوانیزه، نگهداری آسان و کم‌دردسر آن است.
عمر مفید طولانی
به طور معمول این ورق‌ها بین 20 الی 30 سال عمر می‌کنند. این بدین معناست که شما با یک بار پرداخت هزینه برای خرید محصولی باکیفیت، تا سال‌ها نیازی به جایگزین یا تعویض کردن آن نخواهید داشت.
بازرسی آسان
کنترل کیفیت و بازرسی سطح ورق گالوانیزه به سادگی و بدون نیاز به تجهیزات خاصی قابل انجام است. در واقع می توان گفت که حتی با چشم غیرمسلح نیز امکان بررسی این محصولات و کنترل کیفیت آن‌ها وجود دارد.
معایب ورق گالوانیزه
اگرچه این محصول در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما می‌توانیم معایب ورق گالوانیزه را به‌صورت زیر بیان کنیم:
حساسیت به ضربه
به طور کلی ورق گالوانیزه به دلیل ضخامت نسبتاً کم، نسبت به ضربه حساسیت بیشتری دارد. در صورتی که ورق با ضربه‌های شدیدی مواجه شود، ممکن است خم شده یا خراش ببیند.
حساسیت به حرارت
حساسیت نسبی این محصول در مقابل حرارت و قابلیت تغییر شکل آن در دمای بالا، از جمله مواردی است که به عنوان معایب ورق گالوانیزه شناخته شده است. این ممکن است در برخی صنایع مانند خودروسازی و ساختمان‌سازی که با دماهای بالا سر‌و‌کار دارند، مشکل‌ساز باشد.
آب‌گیری و خوردگی
ورق گالوانیزه در شرایط خاصی مانند تماس مستقیم با رطوبت در مدت زمان طولانی، ممکن است دچار خوردگی شود که در این صورت، نیاز به توجه و مراقبت ویژه‌ای دارد.
با توجه به مزایا و معایب ذکر شده، استفاده از ورق گالوانیزه بستگی به نیاز به بررسی شرایط پروژه دارد. بررسی دقیق و درست این عوامل می‌تواند به انتخاب مناسب و استفاده بهینه از این نوع ورق کمک کند. برای مشورت با مشاوران متخصص در این امر می‌توانید از کارشناسان گروه فولادیار کوروش کمک بگیرید.